4 สิงหาคม 2566 ณ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมจัดแสดงนิทรรศการ โดยนำผลวิจัยจัดแสดงในงานแถลงข่าวงาน มหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำปี 2566 โดยมีนางสาวสุณีย์ เลิศเพียรธรรม หัวหน้าผู้ตรวจราชการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) แถลงข่าวเตรียมความพร้อมจัด 2 งานใหญ่ โชว์ศักยภาพผลงานด้านวิทยาศาสตร์ ในงาน “มหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำปี 2566” กิจกรรมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งปี ภายใต้แนวคิด “For Bright and Creative Generations” ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม ผสานกับศิลปะ เพื่อขับเคลื่อนและพัฒนาเศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่างยั่งยืน
โดยในปีนี้เอ็มเทค สวทช. ได้นำกิจกรรม “Magik Color แป้งพิมพ์สีธรรมชาติ” มาให้น้องๆ ได้ร่วมสนุกกับการระบายสีลงบนกระเป๋าผ้าสำหรับผลงานแป้งพิมพ์จากสีธรรมชาติ เป็นผลงานของทีมวิจัยสิ่งทอ กลุ่มวิจัยเทคโนโลยีโพลิเมอร์ขั้นสูง ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (MTEC)
ปัจจุบันทั่วโลกให้ความสำคัญกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (eco-friendly products) ทำให้ในอุตสาหกรรมสิ่งทอมีการนำสีธรรมชาติมาใช้แทนสีเคมีกันมากขึ้น อย่างไรก็ตามการใช้สีธรรมชาติส่วนใหญ่เป็นการย้อมเส้นด้ายหรือผ้าโดยชาวบ้านหรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ในขณะที่การใช้สีธรรมชาติพิมพ์ลงบนผ้ามีค่อนข้างน้อย เนื่องจากขั้นตอนการเตรียมแป้งพิมพ์สีธรรมชาติมีความยุ่งยาก ผู้ประกอบการขาดความรู้ในการทำบล็อกสกรีนหรือถ่ายลาย ทั้งยังขาดอุปกรณ์เครื่องจักรที่จำเป็น เป็นต้น
ทางคณะวิจัยได้พัฒนาเทคโนโลยีการเตรียมสูตรแป้งพิมพ์ผ้าจากสีธรรมชาติ ประกอบด้วยขั้นตอนการสกัดสีธรรมชาติให้อยู่ในรูปแบบสารละลายเข้มข้นหรือแบบผงจากวัตถุดิบธรรมชาติที่หาได้ในประเทศ แล้วนำมาปั่นผสมกับส่วนประกอบอื่นๆ ในอัตราส่วนที่เหมาะสม เพื่อเตรียมเป็นแป้งพิมพ์สีธรรมชาติในเฉดสีต่างๆ พร้อมกับทดลองนำมาใช้พิมพ์ลงบนผ้าและทดสอบสมบัติความคงทนของสีที่เกี่ยวข้อง
แป้งพิมพ์สีธรรมชาติสำเร็จรูปพร้อมใช้ที่พัฒนาขึ้นในระยะแรกประกอบด้วย 6 เฉดสี ได้แก่ เฉดสีแดงและสีชมพูจากครั่ง เฉดสีเหลืองและสีน้ำตาลแดงจากดอกดาวเรือง เฉดสีน้ำตาลเหลืองจากเปลือกต้นโกงกาง และเฉดสีเทาดำจากเปลือกผลชาน้ำมัน โดยสามารถนำมาพิมพ์ลงบนผ้าได้หลากหลายชนิด เช่น ฝ้าย ไหม กัญชง ลินิน โพลีเอสเทอร์ โดยใช้แม่พิมพ์ที่เป็นไม้หรือพืชผักผลไม้แกะสลัก (block printing) แม่พิมพ์ที่เตรียมจากกระดาษชุบพาราพิน (stencil printing) หรือแม่พิมพ์ซิลค์สกรีนที่ถ่ายลายสำเร็จรูป (silk screen printing) และทำการผนึกสีด้วยความร้อนจากเครื่องรีดร้อน (heat press) หรือเตารีด
ในอนาคตได้วางแผนที่จะพัฒนาสูตรแป้งพิมพ์สีธรรมชาติในเฉดสีที่หลากหลายมากขึ้น และสามารถนำไปใช้ในวัสดุอื่นๆ เช่น กระดาษสา โดยเน้นการนำวัตถุดิบจากภาคการเกษตรหรือวัสดุเหลือทิ้งจากภาคการผลิตมาใช้ประโยชน์ด้วยการสกัดเป็นผงสีธรรมชาติ
สำหรับผู้สนใจอยากเที่ยวชมงาน สามารถเที่ยวชมงานฟรี ไม่เสียค่าใช้จ่าย ซึ่งงาน “มหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ” ประจำปี 2566 จัดขึ้นตั้งแต่วันที่ 11 – 20 สิงหาคม 2566 เวลา 9.00 -19 00 น. ณ อาคาร 9-11 อิมแพ็ค เมืองทองธานี และวันที่ 17 – 20 สิงหาคม 2566 เวลา 10.00 – 20.00 น. ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
