ที่มา
กรมการขนส่งทางบกมีนโยบายเห็นชอบกับแบบโครงสร้างตัวถังรถโดยสารที่มีความสูงตั้งแต่ 3.60 เมตรขึ้นไปจะต้องผ่านเกณฑ์การทดสอบความแข็งแรงตามมาตรฐาน UN R66 ซึ่งว่าด้วยการทดสอบพลิกคว่ำของโครงสร้างรถขนาดใหญ่ อย่างไรก็ดีเนื่องจากผู้ผลิตและผู้ประกอบรถโดยสารในประเทศไทยส่วนใหญ่ยังขาดองค์ความรู้ทางด้านวิศวกรรมในการออกแบบโครงสร้างตัวถังรถโดยสาร กรมการขนส่งทางบกจึงให้ความสำคัญกับการศึกษาและการออกแบบโครงสร้างตัวถังรถโดยสารให้มีความแข็งแรงเป็นไปตามหลักมาตรฐานสากลดังกล่าว เพื่อให้ผู้ผลิตในประเทศสามารถนำแบบที่ได้จากโครงการไปศึกษาและใช้เป็นแนวทางในการผลิตโครงสร้างตัวถังสำหรับยื่นขอความเห็นชอบแบบตัวถัง และยื่นขอจดทะเบียนจากกรมฯ ต่อไป แนวทางดังกล่าวนี้ยังมีส่วนช่วยยกระดับมาตรฐานวิศวกรรมยานยนต์ของประเทศสำหรับกลุ่มรถโดยสารขนาดใหญ่ที่มีใช้งานอยู่ในปัจจุบัน
เป้าหมาย
วิเคราะห์และออกแบบโครงสร้างตัวถังรถโดยสาร 12 เมตรที่มีความสูงตั้งแต่ 3.60 เมตรขึ้นไป ให้มีความแข็งแรงเป็นไปตามหลักมาตรฐานยานยนต์สากล UN R66 ทั้งนี้สาระสำคัญคือ จะต้องไม่มีส่วนหนึ่งส่วนใดของโครงสร้างยุบตัวล้ำเข้าไปในพื้นที่ปลอดภัย (residual space) ระหว่างการทดสอบพลิกคว่ำ
ทีมวิจัยทำอย่างไร
1. วิเคราะห์พฤติกรรมการเสียรูปของโครงสร้างตัวถังรถโดยสารในการทดสอบพลิกคว่ำตามมาตรฐาน UN R66 ด้วยระเบียบวิธีไฟไนต์เอลิเมนต์
2. พิสูจน์ความถูกต้องของกระบวนการวิเคราะห์ (validation) และดำเนินการปรับแบบ (redesign) เพื่อให้ได้แบบที่มีความแข็งแรง
3. ทดสอบพลิกคว่ำจริงกับโครงสร้างโดยสมบูรณ์ของต้นแบบรถโดยสารที่ได้ออกแบบมา
ผลงานวิจัย
– ต้นแบบมาตรฐานโครงสร้างตัวถังรถโดยสาร ที่มีความแข็งแรงผ่านเกณฑ์ตามประกาศกรมการขนส่งทางบก
– แบบเชิงวิศวกรรม (engineering drawing)
– คู่มือและข้อควรระวังในการผลิต และแนวทางการตรวจสอบความถูกต้องของโครงสร้างที่ผลิตตามแบบมาตรฐาน
สถานภาพการวิจัย
เสร็จสมบูรณ์
แผนงานวิจัยในอนาคต
ศึกษาและปรับปรุงแบบโครงสร้างในขั้นต่อไป โดยพิจารณาถึงการเลือกใช้กลุ่มวัสดุน้ำหนักเบาเพื่อให้สามารถออกแบบโครงสร้างตัวถังที่มีความแข็งแรงผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานทดสอบ UN R66 แต่มีน้ำหนักที่เบาลง ศึกษากระบวนการผลิตสมัยใหม่เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการเสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างน้ำหนักเบา รวมถึงการผลักดันให้เกิดการนำเทคโนโลยีการวิเคราะห์ด้วยคอมพิวเตอร์ไปเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการให้ความเห็นชอบแบบโครงสร้างตัวถังรถโดยสารขนาดต่าง ๆ โดยกรมการขนส่งทางบก
รายชื่อทีมวิจัย
ดร.ชินะ เพ็ญชาติ, นายปิยพงศ์ เปรมวรานนท์, นายเจนวิทย์ โสภารัตน์, นางสาวปิยมาภรณ์ อุตมัง, นายอภิชาต ตีระลาภสุวรรณ, นายวุฒิพงษ์ ศรีธรรม, นายประพันธ์ ปัญญาวัน, นายภาสยภูริณฐ์ พรมประไพ, ดร.ศราวุธ เลิศพลังสันติ, ดร. ฉัตรชัย ศรีสุรางค์กุล, นายเศรษฐลัทธ์ แปงเครื่อง
ติดต่อ
ดร.ชินะ เพ็ญชาติ
กลุ่มวิจัยการออกแบบเชิงวิศวกรรมและการคำนวณ
โทรศัพท์ 02 564 6500 ต่อ 4382
อีเมล chinab@mtec.or.th