บทบาทและหน้าที่รับผิดชอบ

คุณชลาลัย เล่าถึงงานที่เริ่มต้นทำใน สวทช. ว่า “ตอนที่เข้ามาทำงานที่ สวทช. ช่วงนั้น TLO กำลังปรับเพิ่มบทบาท ที่เดิมมีพนักงานเฉพาะในกลุ่มคุ้มครองทรัพย์ทรัพย์สินทางปัญญาและด้านกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา โดยปรับเข้าสู่การสร้างทีมที่จะทำงานด้านธุรกิจทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งตนเองได้มีโอกาสเข้าร่วมทีมนี้ โดยช่วงเริ่มต้นนั้น งานด้านธุรกิจทรัพย์สินทางปัญญามีกำลังคนเพียงสามคนเท่านั้นในดูแลการอนุญาตสิทธิผลงานวิจัยของสวทช. ทำให้ตนเองมีโอกาสได้เข้าไปทำงานและเรียนรู้การผลักดันการถ่ายทอดเทคโนโลยีผ่านกระบวนการอนุญาตสิทธิผลงานวิจัยในหลายสาขาเทคโนโลยี รวมถึงได้มีโอกาสในการพัฒนาความสามารถด้านการบริหารจัดการทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งหน้าที่ความรับผิดชอบหลักในขณะนั้นคือการอนุญาตสิทธิผลงานวิจัยของเอ็มเทคให้กับเอกชนในภาคอุตสาหกรรมการผลิต เมื่อได้เข้ามาทำงานในตำแหน่งผู้จัดการ งานวิเคราะห์และพัฒนารูปแบบทางธุรกิจ ฝ่ายพัฒนาธุรกิจ ทำให้เรียนรู้และเข้าใจเทคโนโลยี ของเอ็มเทค อีกทั้งยังคุ้นเคยกับทั้งทีมวิจัย และทีมงานของฝ่ายพัฒนาธุรกิจ ทำให้สามารถทำงานของงานวิเคราะห์และพัฒนารูปแบบทางธุรกิจ ที่เอ็มเทคได้ดียิ่งขึ้น

ในช่วง 1-2 ปี ที่ผ่านมาที่ สวทช. ได้มีการปรับกลยุทธ์เข้าสู่ BCG Implementation ซึ่งผู้บริหารของเอ็มเทคก็มีนโยบายตอบรับโดยการพัฒนาและผลักดัน Theme strategy ที่สอดคล้องกับแนวทาง BCG ทำให้งานวิเคราะห์และพัฒนารูปแบบทางธุรกิจของเอ็มเทค หรือมีชื่อย่อว่า BAM (Business Analysis and Business Model Development Section) ได้มีการปรับตัวเพื่อสนับสนุนทั้งทางด้านข้อมูลการตลาด ระบบนิเวศทางธุรกิจ และการออกแบบโมเดลธุรกิจให้กับโครงการ ซึ่งเป็นการดำเนินงานภายใต้โครงการเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ในระดับองค์กร (strategic project) ที่ต้องการการศึกษาข้อมูลทางการตลาดสำหรับโครงการวิจัยและนวัตกรรม เพื่อให้เห็นความต้องการที่แท้จริงของอุตสาหกรรมได้ชัดเจนมากขึ้น และส่งมอบผลที่ชัดเจนว่าเอ็มเทคจะเข้าไปตอบโจทย์ความต้องการเทคโนโลยีของประเทศทั้งภาคอุตสาหกรรมและภาครัฐ ซึ่งเป็นทำการวิเคราะห์ข้อมูลตั้งแต่ต้นทาง ที่ไม่ได้มองแค่ผลลัพธ์ที่ออกมาเพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีเพียงอย่างเดียว แต่เป็นการวางกลยุทธ์สำหรับธุรกิจนวัตกรรมให้สามารถนำผลงานวิจัยและพัฒนาของเอ็มเทคให้สามารถนำไปใช้ได้จริงอย่างยั่งยืน

นอกเหนือจากโครงการเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ในระดับองค์กรแล้ว ภารกิจงานที่สำคัญส่วนหนึ่งของทีม BAM คือการสนับสนุนโครงการที่มีรายได้ของเอ็มเทค โดยการจัดทำข้อมูลตลาดสำหรับโครงการที่ยื่นรับทุนวิจัย รวมถึงการประเมินด้านการเงินที่บางแหล่งทุนกำหนดให้ต้องมีการประเมินผลตอบแทนจากการลงทุน หรือ ROI (Return on Investment) นอกจากนี้ในปัจจุบันแหล่งทุน เช่น บพข. ก็เริ่มมีการสื่อสารมากขึ้นเรื่องการประเมิน Feasibility study ของโครงการที่ยื่นขอทุนหรือให้มีการดำเนินการอยู่ภายใต้โครงการที่ได้รับทุนวิจัย ซึ่งงาน BAM จะต้องเตรียมพร้อมสำหรับกิจกรรมดังกล่าว โดยนอกจากโครงรับทุนวิจัยแล้ว ยังได้ดำเนินงานภายใต้โครงการรับจ้างวิจัยและการประเมินต้นทุนสำหรับต้นแบบผลงานวิจัยและการผลิตในระดับห้องปฏิบัติการอีกด้วย

งานอีกส่วนหนึ่งที่อยู่ในความรับผิดชอบของงาน BAM คือการดำเนินงานภายใต้พระราชบัญญัติส่งเสริมการใช้ประโยชน์ผลงานวิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. 2564 หรือ TRIUP Act เพื่อให้เอ็มเทคในฐานหน่วยงานผู้รับทุนได้รับสิทธิความเป็นเจ้าของในผลงานวิจัยและนวัตกรรม ซึ่ง พรบ. ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะเพิ่มอัตราการใช้ประโยชน์จากผลงานวิจัยและนวัตกรรมในเชิงพาณิชย์หรือสาธารณประโยชน์ได้อย่างกว้างขวางมากยิ่งขึ้น ซึ่งตาม พ.ร.บ. จะให้ผู้รับทุนสามารถขอสิทธิความเป็นเจ้าของในผลงานวิจัยและนวัตกรรมได้โดยต้องจัดทำแผนและกลไกการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์เสนอต่อแหล่งทุน พร้อมกับมีการประเมินมูลค่าการใช้ประโยชน์นั้นยื่นเรื่องไปด้วย

ซึ่งคุณชลาลัยได้เล่าต่อไปว่า นอกจากการทำงานเพื่อตอบเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ของเอ็มเทคและร่วมสร้างรายได้ให้หน่วยงานแล้ว งาน BAM ยังมีภาระกิจในการสนับสนุนโครงการวิจัยในแง่การศึกษากฎหมาย ระเบียบ มาตรฐานรวมถึงข้อกำหนดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจเทคโนโลยีนั้นๆ เพื่อใช้ประกอบในการวางแผนงานสำหรับโครงการด้วย รวมไปถึงการระบุพันธมิตรเชิงกลยุทธ์ในห่วงโซ่คุณค่า (Value chain) ที่เอ็มเทคควรเข้าไปทำความร่วมมือด้วย เช่น งานวิจัยทางด้านการแพทย์นั้น งาน BAM ก็ได้ทำงานร่วมกับงานบริหารเทคโนโลยีฐาน ฝ่ายบริหารเทคโนโลยีฐานและสนับสนุนการวิจัย ในรูปแบบคณะทำงานสนับสนุนผลงานวิจัยทางด้านเครื่องมือแพทย์เพื่อสนับสนุนนักวิจัย ซึ่งเริ่มตั้งแต่ช่วงที่ ดร.กฤษดา ประภากร อดีตรองผู้อำนวยการ เอ็มเทค ได้ผลักดันให้มีคณะทำงานสนับสนุนงานวิจัยด้านเครื่องมือแพทย์เข้ามาสนับสนุนนักวิจัยที่ทำงานด้านนี้