ยุวนุช พจน์ประสาท หนึ่งในผู้วางรากฐานให้กับเอ็มเทค

ชีวิตการทำงานที่เอ็มเทค

คุณยุวนุชเล่าถึงภาพเอ็มเทคในจินตนาการตอนก่อนเริ่มทำงานว่า

“ตอนได้อ่านประกาศรับสมัครงาน ชื่อศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติครั้งแรก ภาพที่นึกถึงคือสถานที่คล้ายโรงงานที่มีโลหะและวัสดุ แต่ในภาพความเป็นจริงเป็นอาคารสำนักงานที่มีภารกิจคือการสนับสนุนงานวิจัย ให้ทุนวิจัยด้านโลหะและวัสดุ ตอนนั้น ดร.หริส เป็นผู้บังคับบัญชา ทำงานร่วมกับพนักงานไม่กี่คน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นนักวิเคราะห์ด้านโลหะ เซรามิก โพลิเมอร์ และเครื่องจักรกลการเกษตร มีหน้าที่วิเคราะห์ในด้านที่รับผิดชอบเพื่อให้ทุน พี่มีหน้าที่ด้านธุรการ ประสานงาน จัดเตรียมเอกสารต่างๆ และจัดการประชุมพิจารณาโครงการเพื่อสนับสนุนทุนวิจัยฯ ภายใต้กระทรวงวิทย์ฯ”

“งานหลักอีกงานคือ งานการจัดทำงบประมาณเพื่อของบประมาณของศูนย์ฯ พี่มีหน้าที่รวบรวม จัดทำแฟ้มรายละเอียดประกอบเอกสารงบประมาณให้สอดคล้องกับเอกสารขาวคาดแดงและเอกสารสีฟ้า ซึ่งเป็นเอกสารแสดงรายละเอียดงบประมาณรายจ่ายประจำปีของหน่วยงานต่างๆ ทุกปี หน่วยงานจะทำเรื่องของบประมาณ สมัยก่อนเอ็มเทคตั้งงบประมาณโดยใช้หลัก bottom up และ top down ผสมกัน คือแต่ละฝ่ายงานต้องเสนองบฯ ที่จะขอใช้ โดยพี่ทำหน้าที่รวบรวมรายละเอียดงบประมาณและข้อมูลสนับสนุน ซึ่งสมัยนั้นเป็นข้อมูลโครงการวิจัยที่ของบประมาณหมวดเงินอุดหนุนให้มหาวิทยาลัย และหน่วยงานราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และงบดำเนินการ เช่น งบการจัดพิมพ์เอกสารประชาสัมพันธ์ เป็นต้น เมื่อรวบรวมครบถ้วนจะเตรียมส่งให้สำนักงบประมาณ และเสนอต่อคณะกรรมาธิการฯ พิจารณา”

คุณยุวนุชกล่าวถึง ดร.หริส ว่า “การทำงานกับ ดร. หริส ในส่วนของการเตรียมเอกสารเสนอของบประมาณ อาจารย์จะไม่ถามในรายละเอียดของโครงการกับพี่ แต่ถ้าต้องการข้อมูลเพิ่มจะใช้วิธีการติดธงและเขียนชื่อคนที่ให้ข้อมูล ซึ่งทุกธงจะต้องได้รับคำตอบ แฟ้มเอกสารที่เตรียมจะมีขนาดพอๆ กับ ‘ลูกหมู’ ดังนั้น เวลาขออนุมัติงบ อาจารย์จะต้องหอบแฟ้มขนาดเท่า ‘ลูกหมู’ จึงมีการแซวว่าอาจารย์อุ้มแฟ้มเหมือนอุ้มลูกหมูอย่างน้อย 2 ตัว อาจารย์เป็นคนที่ทุ่มเท เสียสละ และทำงานหนักมาก ดังนั้นคนที่ทำงานด้วยก็จะเป็นคนที่รู้สึกสนุกกับการทำงานด้วยเช่นกัน”

“ในช่วงระหว่างการพิจารณาขั้นกรรมาธิการงบประมาณ จะเป็นช่วงเวลาที่เครียดที่สุด เนื่องจากอาจารย์ต้องเข้าใจงานและมีข้อมูลสนับสนุนครอบคลุม โดยจะสอบถามผู้ที่เกี่ยวข้องและผู้ติดตามเหมือนกับการสอบวิทยานิพนธ์ บรรยากาศตอนรอคำถามจากอาจารย์ทุกคนจะนั่งตรงตัวเกร็ง การที่อาจารย์ทำเช่นนี้พี่คิดว่าเป็นการฝึกคนแบบหนึ่ง แต่อาจารย์มักถ่อมตนว่าอาจารย์ไม่เก่งจึงต้องถาม ซึ่งเป็นวิธีการทำงานของอาจารย์ ดังนั้นทุกครั้งที่เข้าสู่การพิจารณาของบประมาณ ทุกคนจึงต้องเตรียมตัวให้พร้อม เมื่องบประมาณผ่านการพิจารณาไปได้จะรู้สึกโล่ง”

“เมื่อข้อมูลที่เตรียมถูกส่งให้กรรมาธิการพิจารณา พี่ต้องติดตาม ดร.หริสไปที่รัฐสภา เพื่อทำหน้าที่สนับสนุนข้อมูล ส่วนการตอบคำถามของกรรมาธิการนั้นผู้บริหารจะเป็นผู้ตอบเอง แต่มีครั้งหนึ่งตอนของบประมาณโครงการอุทยานวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีคุณชัย ชิดชอบ เป็นประธานคณะกรรมาธิการ ท่านให้ทุกคนที่เข้าร่วมประชุมแนะนำตัวเอง ดร.หริสรู้จักพี่ดีว่าเป็นคนไม่ค่อยกล้าพูด อาจารย์ก็หันมากระซิบว่าให้พูดอย่างไร ทำให้คุณชัยกระเซ้าอาจารย์ว่าให้พี่พูดเอง”

เมื่อถามถึงบรรยากาศในการเสนอขออนุมัติงบประมาณประจำปี คุณยุวนุชเล่าว่า

“บรรยากาศของการเสนอขออนุมัติงบประมาณประจำปีจะขึ้นกับหลายปัจจัย เช่น คณะกรรมาธิการ เรื่อง และช่วงเวลา บางปีที่คณะกรรมาธิการเห็นความสำคัญของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีก็จะใช้เวลาไม่นาน แต่บางปีก็ต้องกลับมาทำแผนเพื่อส่งให้พิจารณาใหม่ โดยให้เวลา 2-3 วันบ้าง หรือ 1 สัปดาห์บ้าง หรือบางครั้งก็ต้องกลับไปในวันรุ่งขึ้นก็มี การขออนุมัติงบประมาณเป็นหนึ่งในภารกิจที่สำคัญมาก หัวหน้าหน่วยงานทุกหน่วยงานที่ขอต้องรอห้ามไปไหน บางครั้งรอตั้งแต่เช้าจนดึกก็อาจไม่ได้เข้าที่ประชุมก็ได้ ต้องมาใหม่ในวันรุ่งขึ้น และในการพิจารณาของคณะกรรมาธิการต้องได้รับความเห็นชอบจากทุกคน หากมีเพียงคนใดคนหนึ่งไม่เห็นชอบจะถือว่าไม่ผ่าน”